De arbeidsmarkttransitie: naar meer waarde en meer werk

Cover whitepaper illustratie door Rosa Snijders

De arbeidsmarkttransitie: naar meer waarde en meer werk

Nederland heeft een inclusietekort - of eigenlijk een overschot aan onbenut talent. Zo’n 1 tot 2 miljoen mensen willen en kunnen op enige manier werken, maar slagen er niet in om aan duurzaam en betaald werk te komen. Daarom moet worden ingezet op een arbeidsmarkttransitie, die vier systemische stappen vereist. Dit zijn de conclusies van het white paper "De arbeidsmarkttransitie: naar meer waarde en meer werk", geschreven door Ton Wilthagen en Marieke Stolp.

Arbeidsmarktkrapte vraagt andere modus werkgevers

werker arbeid krapte personeelstekort

Arbeidsmarktkrapte vraagt andere modus werkgevers

De aangekondigde krapte op de arbeidsmarkt als gevolg van vergrijzing en ontgroening is in veel sectoren inmiddels werkelijkheid geworden. En gezien de demografische prognoses is Nederland daar de komende decennia nog niet vanaf. De reflex van werkgevers - het bieden van hogere lonen - zorgt vooral voor herverdeling van de schaarste en niet voor een oplossing daarvan. Wat zijn de andere opties om in het structurele tekort aan arbeidskrachten te voorzien? Arbeidseconoom Joop Schippers schetst zijn perspectief. 

Over tekort schieten en nu wel raken!

Over tekort schieten en nu wel raken!

Het is een paradoxale situatie op de arbeidsmarkt. In veel sectoren melden werkgevers enorme tekorten aan personeel. En die situatie leidt tot maatschappelijke ontwrichting. Tegelijkertijd is er nóg een tekort: het inclusie-tekort. Ondanks de recordkrapte op de arbeidsmarkt, zijn er naar schatting nog steeds zo’n 1,4 miljoen mensen die ook aan de slag zouden willen maar daar niet in slagen. Historische krapte, een nieuw kabinet en nieuwe gemeenteraadsverkiezingen: Het is nu of nooit, voor een inclusieve arbeidsmarkt.

Bejegening als professionele waarde

Roland Blonk portret (foto: Michiel Bunjes)

Bejegening als professionele waarde

Wat is effectieve re-integratie en hoe kan de kwaliteit van het begeleidingsproces verhoogd worden? Roland Blonk (hoofdonderzoeker TNO, bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en in 2021 NIAS/NSvP fellow) houdt zich al geruime tijd met dit onderwerp bezig. "Het begeleiden van mensen naar werk is een vak: naast instrumenten is er een inbedding nodig in relationele processen. Bejegening speelt daarin een cruciale rol." Een interview.

Niet uitkering, maar basisbaan als uitgangspunt 

Mensen Maatschappij Meedoen

Niet uitkering, maar basisbaan als uitgangspunt 

Met het rapport Het betere werk. De maatschappelijke opdracht opende de WRR dit jaar de discussie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt met een belangrijke boodschap: we moeten mensvriendelijker worden, meer oog hebben voor de menselijke aspecten van werk en economische groei niet als doel op zich zien. Goed werk draagt bij aan brede welvaart en sociale samenhang. “Ons doel moet niet zijn de meest competitieve economie te hebben maar de beste plek om te werken”. Dat betekent goed werk voor iedereen die kan en wil werken.

Maatschappelijk onderwerpen winnen HBO-innovatieprijs

prijswinnaars HBO-innovatieprijs, Anne Megens en Petra Biemans

Maatschappelijk onderwerpen winnen HBO-innovatieprijs

Een meetinstrument om het veiligheidsklimaat in een organisatie te verbeteren (en daarmee veilig werkgedrag te bevorderen); een verbeterplan voor arbeidstevredenheid en mentale arbeidsomstandigheden binnen organisaties. En welke factoren stimuleren en belemmeren arbeidsmobiliteit? Deze onderwerpen stonden centraal bij de winnaars van de HBO-Innovatieprijs Mens, Werk & Organisatie 2021. De winnende HBO-bachelorstudenten zijn Julia Grasman, Merije Stellingwerf en Demy-Leigh Despas. 

Op drie fronten inclusiever matchen

Matches

Op drie fronten inclusiever matchen

Matching op de arbeidsmarkt vindt vaak plaats op basis van harde functie-eisen. Zonder het juiste papiertje of ervaring maak je weinig kans. Ook de vaak smalle definiëring van “geschiktheid”, beeldvorming en onbewuste biases spelen een belangrijke rol in werving- en selectieprocessen. In het zoeken naar het ‘schaap met de vijf poten’ zien werkgevers mensen met een afstand tot werk snel over het hoofd. Kunnen nieuwe technologieën of nieuwe vormen van matching dit doorbreken?

Psychotechniek revisited

David van Lennep algoritmes psychotechniek

Psychotechniek revisited

Kunnen AI en personeelspsychologie van elkaar leren? In het werving- en selectieproces is de afgelopen eeuw veel kennis ontwikkeld (meten van geschiktheid, toetsen van instrumenten op validiteit en betrouwbaarheid, terugdringen van bias). Inmiddels wordt artificiële intelligentie (AI) ingezet bij recruitment en selectie. Hoe verbinden we bij de ontwikkeling van algoritmes de kennis van ICT met de bestaande kennis over personeelsselectie?

Jongeren en de arbeidsmarkt van (over)morgen: verdieping van actueel thema

Whitepaper Joop Schippers kaft

Jongeren en de arbeidsmarkt van (over)morgen: verdieping van actueel thema

Om mee te kunnen doen in deze samenleving is het niet alleen een juiste opleiding belangrijk; het draait ook om toegang tot financieel kapitaal, sociaal/cultureel kapitaal en een stevig netwerk. En juist deze toegang is steeds schever verdeeld. Vijf maanden lang deed hoogleraar arbeidseconomie Joop Schippers onderzoek naar deze problematiek. Hij beschreef zijn bevindingen in een toegankelijk whitepaper ‘Jongeren en de arbeidsmarkt van (over)morgen’.

Werk voor iedereen - de waarde van werk

Werk voor iedereen - de waarde van werk

Werk voor iedereen - de waarde van werk

Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er duurzaam werk is en blijft voor iedereen die wil en kan werken? En dat groepen mensen niet buiten de arbeidsmarkt komen te staan? Een maatschappelijk vraagstuk dat raakt aan diverse gebieden, van filosofie, tot psychologie en economie. Waarom maakt werkeloosheid ongelukkig? Wat betekent ‘werk’ in 2018? Onder de loep: voorstellen voor de basisbaan en een parallelle arbeidsmarkt.

Minder individuele verantwoordelijkheid, meer arbeidsmarktbeleid

People Power Radio: Sonia Sjollema, Joop Schippers, Corine Buers

Minder individuele verantwoordelijkheid, meer arbeidsmarktbeleid

Podcast: In de studio van People Power Radio zijn Sonia Sjollema, Corine Buers en Joop Schippers. Om mee te kunnen doen in deze samenleving is niet alleen een juiste opleiding belangrijk; het draait ook om toegang tot financieel, sociaal en cultureel kapitaal en een stevig netwerk. Juist deze toegang is steeds schever verdeeld: kinderen van hoog opgeleide ouders worden alsmaar kansrijker, terwijl voor kinderen van meer praktisch opgeleide ouders het tegenovergestelde geldt. Wat gaat er mis en wat moet er aan gedaan worden?

De waarde van werk in de platformeconomie

platform werk keuken

De waarde van werk in de platformeconomie

Als wij ons hard willen maken voor waardevol werk in een digitale wereld, waarin platforms in toenemende mate vraag en aanbod op de arbeidsmarkt aan elkaar verbinden, moet eerst duidelijk worden waar precies de schoen wringt. In een reeks artikelen wordt stap voor stap ingegaan op de gebreken en mogelijkheden van platformwerk, gekoppeld aan menselijke basisbehoeften. Een introductie.

Hoe AI een hele arbeidersklasse onzichtbaar maakte

setup AI platformwerk

Hoe AI een hele arbeidersklasse onzichtbaar maakte

De 'dirty little secret' van AI vraagt om een nieuw gesprek over de toekomst van werk, en hoe mens en machine daarin samenwerken. Met de installatie Guest Worker maken we de verborgen arbeidersklasse zichtbaar. Het maakt ook duidelijk dat hier van een evenwichtige samenwerking tussen mens en machine geen sprake is. Voor de menselijke werkers ontbreken er mogelijkheden om hun menselijke meerwaarde tot uitdrukking te brengen, waardoor inclusiviteit en diversiteit loze begrippen worden.

Ton Wilthagen krijgt fellowship voor ‘Waardevolle toekomst van werk’

Ton Wilthagen fellowship

Ton Wilthagen krijgt fellowship voor ‘Waardevolle toekomst van werk’

Prof. dr. Ton Wilthagen gaat tijdens zijn NSvP/NIAS-fellowship (feb-juni 2020) op zoek naar een model voor een meer inclusieve arbeidsmarkt. Uitgangspunt is dat participatie in betaald werk veel méér waarde heeft dan alleen inzet van arbeid en loon. Mensen die werken voelen zich gezonder en gelukkiger en bovendien is er in de samenleving veel behoefte aan diensten die nu niet worden geleverd - en niet als werk tellen.

(On)zekerheden op de arbeidsmarkt van morgen

Joop Schippers NIAS NSvP fellow

(On)zekerheden op de arbeidsmarkt van morgen

Arbeidseconoom Joop Schippers (Universiteit Utrecht) doet in het kader van het NSvP/NIAS fellowship vijf maanden lang onderzoek naar de arbeidsmarkt van nu en morgen, met name gericht op jongeren en een leven lang leren. "De samenleving is tegenwoordig vooral geordend op basis van opleidingsniveau. Groepen met een andere sociaaleconomische achtergrond komen steeds meer van elkaar af te staan."

Misschien heeft de arbeidsmarkt wel afstand tot jou

Dag van de Inclusieve Arbeidsmarkt 2019

Misschien heeft de arbeidsmarkt wel afstand tot jou

Op 4 november 2019 vond de Dag van de Inclusieve Arbeidsmarkt plaats. Zo’n 165 bezoekers, onderzoekers, beleidsmakers, praktijkmensen, ervaringsdeskundigen en werkgevers, gingen aan de slag met de vraag: hoe kunnen we de Nederlandse arbeidsmarkt inclusiever maken? Organisatoren zijn de Goldschmeding Foundation, Instituut Gak en de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek (NSvP).

Kansen voor jongeren op de arbeidsmarkt van morgen

De Omkering

Kansen voor jongeren op de arbeidsmarkt van morgen

Hoe kunnen jongeren zich eerder en beter voorbereiden op werk en ondernemerschap? Hoe verbinden we aankomend en gesetteld talent?Hoe kunnen jongeren zich blijven ontwikkelen, ook buiten werk en school om? Drie maatschappelijke projecten ontvingen in 2016 subsidie van de NSvP om deze vraagstukken aan te pakken. Welke kennis en inzichten hebben de projecten opgeleverd?

Dienend robotschap

dienend robotschap

Dienend robotschap

Wat betekent verdere robotisering voor werk, onderwijs, maatschappij? Directeur NSvP Sonia Sjollema en hoogleraar personeelspsychologie Marise Born werken aan bewustwording over dit vraagstuk en stellen daarbij belangrijke vragen. Filmmaker Maaike Broos maakte op basis van ideeën van jongeren een korte fictiefilm over toekomstig werk. Die laat zien hoe een robot behulpzaam en dienstbaar is aan een patiënt.

De robot de baas? We hebben een keuze

robot robotisering

De robot de baas? We hebben een keuze

Het zou goed zijn om de behoeften van individuele mensen als uitgangspunt te nemen bij het vormgeven van werk, organisaties en samenleving. Immers, economie en samenleving zijn er in eerste instantie om de mensheid te dienen. In De robot de baas (WRR) doen de auteurs een poging om de invloed van digitalisering en robotisering op de arbeidsmarkt in kaart te brengen. Ook actieve beïnvloeding is nodig, waarin werkenden, en vooral jongeren, zelf een belangrijke rol te spelen hebben. 

Werk voor iedereen: nu en in de toekomst

Wordcloud Problemen Arbeidsmarkt

Werk voor iedereen: nu en in de toekomst

De grootste uitdagingen op de arbeidsmarkt over tien jaar zijn ongelijkheid, tweedeling en mismatch. Volgens 170 beleidsmedewerkers en onderzoekers op een symposium van Instituut Gak (december 2018). Rutger Bregman, Steven dHondt en de Amfors groep belichten ieder een deel van het veelzijdige vraagstuk. Hoe kunnen we de arbeidsmarkt van vandaag en morgen zo optimaal mogelijk maken voor iedereen?

Vijf frisse ideeën voor de moderne arbeidsmarkt

Vijf frisse ideeën voor de moderne arbeidsmarkt

De toekomst van de arbeidsmarkt en de rol van flexwerk staan centraal in vijf visies van vijftig jonge Nederlandse denkers. Zij onderzochten in het ReflexLAB binnen en buiten de gebaande paden naar nieuwe mogelijkheden voor scholing, duurzame inzetbaarheid, moderne arbeidsvoorwaarden, de Europese arbeidsmarkt en minder starre scheiding van vast en flexibel werk.

Duurzame arbeidsmarkt bereikbaar

Op weg naat een duurzame arbeidsmarkt - Universiteit Utrecht

Duurzame arbeidsmarkt bereikbaar

Hoe kunnen we komen tot een meer evenwichtige en duurzamere arbeidsmarkt? In het whitepaper 'Op weg naar een duurzame arbeidsmarkt' bieden zes wetenschappers van de Universiteit Utrecht een analyse van de toenemende kloof tussen ‘outsiders’ en ‘insiders’ op de arbeidsmarkt. Zij doen dit vanuit verschillende invalshoeken. De conclusie: in Nederland ligt een duurzame arbeidsmarkt binnen bereik. Maar dit gaat niet vanzelf; institutionele veranderingen zijn noodzakelijk.

De meeste jongeren doen één ding tegelijk

Irmgard Bomers, Werken in Netwerken

De meeste jongeren doen één ding tegelijk

“Het idee is dat er een flexibele werkstructuur mogelijk is, die zowel voor werkgevers als werknemers interessant is. Werk krijgt steeds meer een tijdelijk karakter maar je wilt niet steeds op zoek naar een nieuwe baan, opdracht of medewerkers. ICT speelt daarin een belangrijke rol,” vertelt Irmgard Bomers, initiatiefneemster van Werken In Netwerken (WIN).

Over NSvP

De NSvP maakt zich hard voor een menswaardige toekomst van werk. We stellen de vraag hoe de arbeidsmarkt van morgen eruit ziet en onderzoeken hoe werk zodanig kan worden ingericht dat het bijdraagt aan de menselijke waarden en behoeften. We zijn een onafhankelijke stichting. We financieren als vermogensfonds innovatieve projecten op het snijvlak van mens, werk en organisatie.

Rijnkade 88
6811 HD Arnhem
info@nsvp.nl
026 - 44 57 800

 

Vind ons op Facebook
Volg ons